Onderzoek toont aan dat voorlezen aan baby’s en peuters tal van positieve effecten heeft. Kinderen aan wie vaak wordt voorgelezen, zijn later beter in taal, hebben een ruimere woordenschat en doen het beter op school. Het is bovendien ook goed voor hun sociaal-emotionele ontwikkeling. Voorlezen heeft ook een positief effect op het leesplezier van kinderen. Wie tijdens het (voor)lezen aangename ervaringen opdoet, ontwikkelt sneller een positieve leesattitude. De kans is groot dat deze kinderen later zelf ook graag en vaak lezen. De effecten werken dus ook op lange termijn door.

Aangename eerste kennismaking

Kortom, het is belangrijk om kinderen al van jongsaf te laten kennismaken met boeken. Hoe doe je dat nu? Voor je aan peuters en kleuters een echt verhaal gaat voorlezen, kun je al op heel wat andere manieren met boeken bezig zijn. Samen kijken in boeken, aanwijzen, benoemen, liedjes zingen, versjes zeggen… Ook baby’s kun je aan boeken laten wennen. Met knisperboekjes, badboekjes en kartonboekjes leert een baby kijken, grijpen en voelen.

De leesontwikkeling van kinderen heeft verschillende stadia. Het gaat van kennismaking met boeken via prentenboeken naar echt letters lezen. Maar die fasen verschillen van kind tot kind. Kijk dus naar de mogelijkheden en interesses van het kind en speel daarop in. Ontdekken wat het kind en jij fijn vinden is een kwestie van proberen. Maar misschien helpen deze richtlijnen:

• Een baby van ongeveer drie maanden zal een boek nog niet zelf vastpakken. De baby kijkt vooral naar contrasten tussen zwart en wit. Vertel wat je ziet in het boek en praat met een rustige stem.
• Een baby van ongeveer zes maanden verkent een boek met meerdere zintuigen, vooral met de mond. Je kunt de baby zelf met het boekje laten spelen, zonder dit te veel te sturen. Maak oogcontact met het kind. Ook al begrijpt het kind nog niet alles wat het ziet, toch kun je al vertellen wat er te zien is. Wanneer je een liedje bij het verhaal zingt, is het extra fijn. Stoffen boekjes en knisperboekjes zijn voor deze leeftijd erg geschikt.
• Baby’s van ongeveer tien maanden begrijpen nog niet wat de inhoud van een boek is, maar zullen wel beelden herkennen en rijmzinnetjes horen. Laat de baby zelf met het boekje spelen en kijk hoe het kind reageert. Je kunt vertellen wat de baby doet en benoemen wat de baby ziet.
• Op latere leeftijd zullen kinderen steeds meer zelf ontdekken. Ze willen zelf flapjes omslaan en boekjes opendoen. Blijf steeds benoemen wat je ziet en let goed op waar het kind precies naar kijkt. Daar speel je op in. Laat het kind zelf het tempo bepalen. Het is helemaal niet erg dat een baby of peuter snel afgeleid is. Je zult zien dat ze na een poos teruggrijpen naar het boek.
• Peuters richten zich gaandeweg steeds meer op de inhoud. Hoe ouder kinderen worden, hoe meer ze de link zullen leggen tussen plaatjes en echte dingen. Dan begint het vertellen echt.

Onthoud vooral dat voorlezen bij baby’s en peuters meer is dan lezen alleen. Jonge kinderen houden ervan om een bekende stem te horen, ze genieten van de volle aandacht en van het rustige contact met jou. Samen met een boekje bezig zijn en jouw stem horen kan voor een kind ontzettend rustgevend zijn. Het geeft hen een goed en veilig gevoel.