In Antwerpen hebben de teams van twee kinderdagverblijven een manier bedacht om deze en andere vragen van ouders op een duidelijke en zichtbare manier te beantwoorden. De opvang staat open voor iedereen. De kinderen die gebruik maken van de opvang in deze kinderdagverblijven hebben dan ook zeer verschillende achtergronden. Ze zijn afkomstig uit verschillende culturen, komen soms uit twee- en soms uit eenoudergezinnen, hebben werkende of niet-werkende ouders en wel of geen extra zorgbehoefte. Door deze grote diversiteit is het extra belangrijk om te zorgen voor goede communicatie met de ouders.

Ouders, stop hier
De Puppies is een kinderdagverblijf met een capaciteit van 23 kinderen, verdeeld over twee groepen (3 tot 18 maanden en 18 maanden tot 3 jaar). Het is gevestigd in de Zurenborg, een buurt die volop in beweging is en waar veel jonge gezinnen komen wonen.Vroeger stond de Zurenborg te boek als een wat onguur stadsdeel, maar er staan veel mooie, oude huizen die nu worden gekocht en opgeknapt door jonge werklustige stellen. Het zijn hun kinderen die naar De Puppies gaan.
De informatie-uitwisseling op het kinderdagverblijf gebeurt in het Nederlands, omdat alle ouders die taal kunnen lezen en begrijpen. Desondanks constateren de begeleidsters regelmatig dat ouders bepaalde mededelingen niet hebben gezien, waaronder bijvoorbeeld de sluitingsdagen van de opvang. Zelfs als alles tijdig wordt aangekondigd in het heen-en-weerschriftje. De begeleidsters dachten aanvankelijk dat dit kwam doordat de ouders te weinig tijd hadden om alle informatie te lezen. Nader onderzoek wees echter uit dat er sprake was van een grote wirwar aan informatie. Het eerste infobord hing bij de ingang, een volgend bord boven de jasjes, verder hingen er nog wat mededelingen bij de trap en in de groepsruimte. Geen wonder dat de ouders vaak iets over het hoofd zagen! Er moest dus een vaste plaats komen voor alle berichten, die zó opvallend en aantrekkelijk was dat iedereen nieuwsgierig zou worden. Het meest geschikt bleek de wand tegenover de toegangsdeur. De informatie staat nu op fel gekleurde affiches, die onmiddellijk in het oog springen.
Bij de intake vertelt de leidinggevende aan de ouders dat alles wat ze moeten weten op de affiches aan de ingang staat. Zo zien de ouders wie waar werkt, of er iemand afwezig is en wie hem of haar vervangt. Omdat de mededelingen snel kunnen veranderen (het menu zelfs dagelijks), raadt ze de ouders aan de affiches regelmatig te bekijken. Om het systeem niet te laten verwateren, is het essentieel dat de informatie up-to-date blijft. Bij De Puppies ontfermt de leidinggevende zich hierover.

Mijn kind is een individu
Om het informatie-aanbod beter af te stemmen op de behoeften van de ouders, vroegen de begeleidsters aan alle ouders wat zij graag wilden weten. Zo bleek onder meer dat ouders graag op de hoogte willen worden gesteld als een begeleid(st)er afwezig is (voor lange en korte periodes). Sommige ouders wilden ook beter worden geïnformeerd over de vervangingen. De rondvraag bij de ouders bracht verder aan het licht dat ze meer willen weten dan algemene mededelingen (sluitingsdagen, menu en dergelijke) over het kinderdagverblijf. Ze blijven ook graag op de hoogte van de ontwikkeling van hun kind binnen de groep. In de twee groepsruimtes van De Puppies hangt daarom een groot schema waarop de begeleidsters alle wetenswaardigheden over de kinderen bijhouden. Dit schema is een goede basis om elkaar onderling te informeren en wordt dagelijks mondeling aangevuld door begeleid(st)ers en ouders. Bij de ouders geeft die open communicatie vertrouwen en de zekerheid dat hun kind wordt benaderd als een individu. Nog belangrijker dan de plaats van de informatie, is de beslissing welke informatie je geeft. Want de informatie is zichtbaar voor álle ouders. Daarom moest hierover een afweging worden gemaakt. Wat behoort tot de privacy van het kind en wat mag worden verteld in de groep? Wat willen ouders weten? Wat moeten ze weten? Wat mogen andere ouders weten en wat niet? Al deze vragen bespraken de begeleid(st)ers met elkaar en met de ouders.
Zo werd besloten dat het schema in de groepsruimte in elk geval individuele informatie moet bevatten over hoe en wat een kind eet en hoe het slaapt. Maar er zijn nog veel meer gegevens die kunnen helpen om beter in te spelen op het kind. Hoe het afscheid neemt bijvoorbeeld of op welke manier je het motorisch kunt stimuleren. Zo vermeldt de rubriek 'spel' de favoriete speeltjes of spelletjes van elk kind. Bij één kindje staat genoteerd dat hij graag z'n knuffel vasthoudt bij het spelen. De rubriek 'sociaal' geeft een goede indicatie van het welbevinden van een kind, zodat iemand snel kan nagaan of bepaald gedrag anders is dan gewoonlijk.
De inspanningen van het team hadden resultaat. De ouders bleken wél tijd te hebben om de informatie te lezen, zowel bij de ingang van het kinderdagverblijf als in de groepsruimte. Hun betrokkenheid is nu groter en ze hebben er meer vertrouwen in dat hun kind in goede handen is, zowel bij de vaste begeleid(st)ers als bij een eventuele vervang(st)er.

Taalbarrière overschrijden
De Koekoek is een peutertuin voor kinderen van 1,5 tot 3 jaar met één groep van 30 kinderen. Het kinderdagverblijf is gevestigd in een joodse buurt, waar de laatste jaren ook Indische en Oost-Europeaanse gezinnen zijn komen wonen. Nu is de hele wereld vertegenwoordigd in de buurt en ook in De Koekoek. Haast alle ouders die in de peutertuin komen, kunnen zich verstaanbaar maken in het Nederlands, Engels of Frans, de voertalen voor de dagelijkse gesprekken.
Geschreven mededelingen in het Nederlands zijn hier geen goede manier om informatie over te brengen. Zo kwamen er vroeger dagelijks vragen van ouders om te vertalen wat op het menu stond. Dit viel niet altijd mee: hoe vertaal je 'andijvie' of 'blinde vink'? Door de verschillende religieuze achtergronden van de ouders (joods, hindoe, moslim) zijn er ook verschillende wensen op het gebied van eten: vegetarisch, veganistisch, zonder varkensvlees. Wat hun kind te eten krijgt, is heel belangrijk voor deze ouders. In overleg met het team nam de kokkin van De Koekoek de taak op zich om van alles wat ze serveert foto's te zoeken. Die foto's komen op een grote menukaart, samen met de Nederlandse benaming van de ingrediënten, zodat de ouders vertrouwd raken met de taal.
Ook het dagverloop wordt op deze manier letterlijk 'in beeld gebracht'. In de gang hangt een lange tijdsband met foto's van alles wat er op een dag gebeurt in de peutertuin. Op de foto's zie je activiteiten, vrij spel, handjes wassen, de warme maaltijd, het middagslaapje, buiten spelen, enzovoorts. Zowel ouders als bezoekers weten op die manier hoe een doorsnee-dag eruit ziet. Belangrijk is om de foto's recent te houden: de ouders zien graag hun eigen kinderen in actie. Nieuwe kindjes moeten dus snel een plekje krijgen op deze tijdsband.

Welcome - Boa vinda - Akwaaba
Om duidelijk te maken dat iedereen welkom is in De Koekoek, welke taal hij of zij ook spreekt, hangen in de gang grote posters waarop ouders het woord 'welkom' in hun eigen taal hebben geschreven en geïllustreerd. De ouders kregen teken- en knutselmateriaal mee naar huis en konden zo hún 'welkom' vormgeven. De posters zijn echte kunstwerkjes geworden, en nieuwe ouders zijn hierdoor steeds aangenaam verrast.
Het idee ontstond toen de begeleidsters vaststelden dat ze nieuwe kindjes altijd aanspreken met een paar woorden uit hun moedertaal, maar de ouders alleen in het Engels. Ze besloten daarop aan alle ouders te vragen hoe ze 'welkom' zeggen in hun eigen taal. De affiches die de ouders maakten, vormen door hun verschillende stijlen een mooie afspiegeling van de verschillende culturen. Elke ouder wordt nu dagelijks in zijn of haar taal verwelkomd. En zo voelt iedereen zich een beetje meer thuis in het kinderdagverblijf.