‘Kleuter onderzoekt leeftijdgenootje op het toilet’, ‘Jongetje geschorst wegens seksueel overschrijdend spel’, ‘Peuter zorgt voor opschudding op kinderdagverblijf’. Bij tijd en wijle trekken krantenkoppen over seksueel gedrag van jonge kinderen onze aandacht. Zijn opvoeders terecht bezorgd omdat kinderen meer dan ooit ‘grensoverschrijdend’ bezig zijn met seksualiteit? Of gaat het om ‘normaal’ seksueel getint gedrag dat niet tijdig is bijgestuurd door opvoeders? Dat laatste vraagt om een concrete oplossing: eenduidig beleid voor seksuele opvoeding op de groep.

 

Kennis en vaardigheden opdoen

Veel seksueel getint gedrag van kinderen is onderdeel van de seksuele ontwikkeling.Tijdens dit ontwikkelingsproces leren kinderen vanaf de geboorte seksualiteit een plek te geven in hun leven. Dat is belangrijk voor later. Met de opgedane kennis en vaardigheden gaan zij bijvoorbeeld in de puberteit verder experimenteren met volwassen seksualiteit. Dan heb je er als opvoeders minder grip op. Daarom moeten kinderen vóór die tijd onder andere leren over hun lichaam en de gevoelens die hierbij horen. De ontwikkeling van een positief zelfbeeld en zelfvertrouwen hoort hier ook bij. Daarnaast is het belangrijk dat kinderen open leren zijn over seksualiteit. Zodat zij bijvoorbeeld anderen duidelijk kunt maken wat ze wél of juist niet prettig vinden. Een ander belangrijk onderdeel van de seksuele ontwikkeling is socialiseren. Door op te groeien samen met anderen leren kinderen welke waarden en normen er op het gebied van seksualiteit, intimiteit en lichamelijkheid zijn.

 

 

Als de kinderen gezamenlijk plassen, komen de opmerkingen: ‘Mijn papa heeft een piemel! En ik niet!’ Ze zijn gewoon heel benieuwd naar de verschillen tussen meisjes en jongens. Is dat normaal gedrag? (Begeleider in de kinderdagopvang)

 

De seksuele ontwikkeling uit zich in vragen van kinderen en/of in seksueel getint gedrag. Peuters kunnen je bijvoorbeeld vragen waarom ze een piemel hebben. Vanaf een jaar of drie doen kinderen soms ook seksuele spelletjes of onderzoeken elkaar als ze samen plassen. Dit heeft niets te maken met volwassen seksueel gedrag, maar komt voort uit nieuwsgierigheid naar het lichaam van leeftijdgenootjes. Kinderen leren hier onder andere van dat er sekseverschillen zijn, maar ook dat niet iedereen het prettig vindt als een ander (ongevraagd) aan je lichaam zit. Van ‘doktertje’ spelen leren zij bijvoorbeeld samen te overleggen over elkaars wensen en grenzen.

 

Lees verder in KIDDO 2 2013 vanaf pagina 24.

 

Neem een abonnement.