De wijk Casablanca in Kessel-Lo. Een grote concentratie aan flats en sociale woningen, gebouwd eind jaren vijftig. In een van de vele woonblokken huist kinderdagverblijf Wigwam. Het gebouw mag dan niet als kinderopvang zijn opgetrokken, de lokalen werden omgetoverd tot een gezellig en vrolijk onderkomen voor kinderen en begeleiders. Zonnig gele muren, een uitnodigende zithoek, praktische slaapvertrekken en zelfs een heuse snoezelhoek. Bovendien beschikt Wigwam over een grote tuin én is er heel wat groen in de directe omgeving.

 

‘Wigwam werd in 1995 opgericht als kansarmoedeproject binnen de vzw De Wal (vereniging zonder winstoogmerk, red.),’ vertelt verantwoordelijke Rita Pues. De Wal organiseerde opleidingen voor laaggeschoolden en langdurig werklozen, en ondervond dat kandidaat-cursisten moeilijk kinderopvang vonden. Wigwam moest daarin tegemoet komen. Toen De Wal met haar activiteiten stopte, werden ook de projectsubsidies voor Wigwam stopgezet. Wigwam besliste toen om verder te gaan als kinderdagverblijf en kreeg in 2004 een erkenning voor 23 kindplaatsen. ‘De sociale functie is altijd belangrijk gebleven in onze werking,’ vertelt pedagogisch medewerkster Lize Suederick. ‘De extra activiteiten zoals gezinsondersteuning, oudergroepen en andere ontmoetingsmomenten, hebben we allemaal voortgezet, zij het met minder subsidies dan voordien. Gelukkig kunnen we rekenen op veel vrijwilligers en stagiairs, maar het blijft budgettair erg krap.’

 

Als erkend en gesubsidieerd kinderdagverblijf staat Wigwam open voor alle kinderen en ouders. ‘Maar we richten ons vooral op de maatschappelijk kwetsbare gezinnen uit de buurt. Wij willen een warm en open huis zijn voor hen, en alle drempels wegnemen die ze in de klassieke kinderopvang ondervinden,’ aldus Rita Pues. ‘Het begint al bij de inschrijving. Bij ons kunnen ouders op elk moment langskomen, we maken altijd tijd voor hen vrij. Dat blijkt een belangrijk punt om onze doelgroep te bereiken en vast te houden. Moeten inschrijven op welbepaalde tijdstippen, of op afspraak, vormt vaak al een eerste drempel. En zelfs als ze een plaatsje in de reguliere opvang bemachtigen, dan voelen ouders uit kwestbare milieus er zich vaak niet thuis, ondanks de inspanningen die de laatste jaren zijn gedaan om de toegankelijkheid van de kinderopvang te verbeteren.’

 

Sociale mix

 

Wigwam richt zich in zijn opnamebeleid dus vooral op de buurt maar beoogt ook een sociale mix. ‘We proberen 20% van de plaatsen te laten innemen door kinderen van tweeverdieners. Moeite hoeven we daar niet voor te doen want het tekort aan kinderopvang is groot in deze regio. Wel valt op dat het meestal om geëngageerde mensen gaat, die openstaan voor het multiculturele aspect van onze werking en bewust tijd vrijmaken voor onze activiteiten. Leuk om te zien is dat die tweeverdieners zich evengoed betrokken voelen, en evengoed aan de koffietafel blijven praten met andere ouders.’

 

Méér dan kinderopvang

 

Wat Wigwam bijzonder maakt, is dat er méér wordt geboden dan enkel kinderopvang. ‘Wij verlenen voorrang aan kinderen en gezinnen met specifieke zorgbehoeften,’ vertelt Lize Suederick. ‘In de loop der jaren ontwikkelden we methodieken voor kinderen met specifieke zorgbehoeften, ondertussen kregen we structurele plaatsen voor inclusieve opvang.’ Wigwam heeft ook een extra aanbod voor ouders, dat nauw aansluit bij de behoeften van maatschappelijk kwetsbare gezinnen: ontmoetingsmomenten, groepsactiviteiten, ontspanning, trainingen, opvoedingsondersteuning, enzovoort. Rita Pues: ‘Wij stimuleren de informele ontmoetingen tussen ouders, bijvoorbeeld door hen elke ochtend uit te nodigen voor koffie of thee. Wij bieden een luisterend oor, ondersteunen hen in hun ouderrol en praten met hen over al hun opvoedkundige vragen. Maar we laten de verantwoordelijkheid bij de ouders. We nemen het niet van hen over, maar zoeken samen naar een oplossing, altijd in dialoog. Op die manier bouwen we de vertrouwensband op die noodzakelijk is om hen ook op andere vlakken te kunnen helpen. Die mix van kinderopvang en welzijnswerk is een dankbare combinatie. Tenslotte zien wij de ouders iedere dag, en zijn we vaak jarenlang vertrouwde personen in het leven van gezinnen, terwijl klassieke welzijnsorganisaties eerst het vertrouwen van mensen moeten winnen en soms voor gesloten deuren blijven staan.’

 

De laagdrempelige zorgverbreding vanuit Wigwam geeft ouders de ruimte om op adem te komen en een oplossing te zoeken voor hun problemen. ‘Wanneer het aangewezen is, dan gaan we samen met ouders op zoek naar aangepaste hulpverlening,’ vertelt Rita Pues. ‘Het feit dat wij, als vertrouwde figuren, daarbij als tussenpersonen fungeren, verlaagt de drempel. We zien dat we veel bereiken, we zien ouders en kinderen evolueren. Ouders krijgen meer zelfvertrouwen, wisselen onderling ervaringen uit, helpen elkaar, ze gaan een opleiding volgen of werk zoeken. Dat geeft ons de moed om te blijven doorgaan.’