Iemand die daar alles van af weet is Bart D'Hauwe van Jeuk vzw, een meespeeltheater voor kinderen en jongeren. Voor D'Hauwe is humor een vorm van creatief zijn en creatief denken. 'Ik kan allerlei technische tips geven, maar dit is de belangrijkste: blijf vooral jezelf. Wat jou niet ligt, moet je ook niet forceren. Een grapje imiteren werkt niet, blijft dus trouw aan je eigen stijl. Humor is meer een levenshouding waarmee je buiten de lijntjes kleurt. Humor zorgt ervoor dat we dingen kunnen relativeren. Conflicten worden ontmijnd, je krijgt een brede en optimistische kijk en je ziet meer mogelijkheden. Met humor als manier van communiceren breng je boodschappen op een goed verteerbare manier. Bovendien kan humor tussen mensen heel verbindend werken.’
Afstemmen
Volgens D’Hauwe werkt humor bovendien op elke leeftijd. 'Tenzij het kind zich slecht voelt: een kind van wie de basisbehoeften niet vervuld zijn, kan moeilijk open staan voor humor. In die zin is het een teken van welbevinden en kun je via humor makkelijk toetsen of een kind zich goed voelt of niet.’ Verder stelt D’Hauwe dat het soort humor afhangt van de ontwikkelingsfase van het kind. ‘Bij kleuters houd je de humor heel concreet, heel visueel. Je kunt werken met tegenstellingen en die uitvergroten. Bijvoorbeeld groot/klein: geef eens een piepklein plantje water met een reuzengieter. Kleuters lachen ook om dingen die niet kloppen (“Een boterham met choco vind jij vast niet lekker!”), met situaties waarin de wereld op z'n kop gezet wordt (een kruiwagen in de keuken) en dingen die niet mogen. Bij jonge kinderen werkt herhaling heel goed: ze kunnen eindeloos blijven lachen met dezelfde grappen. Hoe ouder de kinderen, hoe abstracter de humor kan zijn. Vanaf 6 à 7 jaar zorgt het kunnen lezen en de taalontwikkeling voor het begin van een ander soort humor. Dan houden ze van taalspelletjes zoals woorden vervormen, gekke rijmpjes, enzovoort. Kinderen van 6 tot 10 jaar hebben ook ontzettend veel fantasie. Dan kunnen ze lachen om een vogel met hoogtevrees of prinses die slist. Van 10 tot 12 jaar zitten kinderen in een overgangsleeftijd en vanaf dan mag humor heel absurd zijn. Je moet er dan voor zorgen dat humor spannend genoeg is, anders vinden ze de grapjes al snel flauw.’
Maar het is niet alleen belangrijk om je humor af te stemmen op de leeftijd, cruciaal is dat je ook aansluit bij de kernverlangens van de kinderen. D’Hauwe: ‘Je kijkt met andere woorden naar wat bij kinderen leeft en waar ze mee bezig zijn. En dan is er nog de keuze van de werkvorm waarin je humor aanbiedt. Sommige werkvormen zijn bijzonder geschikt voor jonge kinderen: poppenspel, schimmenspel, werken met muziek… Voor 6- tot 8-jarigen werken toneel, verhalen, rollenspel, het kostuum en tableau vivant. Vanaf 9 jaar mag ook de vorm abstracter worden en kun je de kinderen bijvoorbeeld laten improviseren. Je kunt aan de slag met situaties die niet kloppen, maar evengoed met realistische thema's die aansluiten bij hun leefwereld. Zoals verliefdheid.’
