Als eten een wezenlijk onderdeel is van een cultuur, leeft de bevolking dat op allerlei manieren na. Je hoeft je over het in stand houden van de (eet)tradities geen zorgen te maken. Eten en voedsel zijn dan overal aanwezig en veelal onderwerp van gesprek. Helaas ligt het in de werkelijkheid anders. Door onder andere de overvloed van voedsel dat al bewerkt is tot halfproduct en het feit dat kinderen te weinig contact hebben met de directe natuur en haar bewerkers, zien en weten kinderen nauwelijks dat voedsel wordt geoogst, verwerkt of bereid. Daaruit volgt dat zij thuis veel te weinig praten over voedsel, smaak, seizoens- of streekproducten.

Vast onderwerp
Wel is er maatschappelijk veel aandacht voor problemen als overgewicht, uitzichtloosheid, leefbaarheid in wijken van grote steden en alcoholisme onder jongeren. De oorsprong van deze problematiek ligt, volgens De Smaak te Pakken, grotendeels in het verschralen van de eetcultuur. In de praktijk kunnen we veel meer doen aan deze verschraling. Eten en voedsel zouden een vast onderwerp kunnen zijn in de kinderopvang alsook in het basisonderwijs. Maar dat kan alleen als we erkennen dat eten veel meer is dan een hapje tussen het spelen en leren door. Gezondheid, uitwisseling van historisch erfgoed rondom voeding, en natuurbesef kunnen op een geweldige manier in dit onderwerp verenigd worden. Wat vanzelfsprekend was, wordt weer iets bijzonders omdat je er met andere ogen naar kijkt.

Stap in de goede richting
Dat dit op een simpele manier kan bewijst De Smaak te Pakken. Essentieel uitgangspunt in de aanpak van het kinderkooklaboratorium is dat kinderen pas kunnen openstaan voor hun omgeving en hun voeding als zij zich veilig voelen. In de projecten van De Smaak te Pakken ontbreekt prestatie- en tijdsdruk en staan plezier, eigen verantwoordelijkheid en expressie voorop. Bezig zijn met zintuigen werkt ontspannend. Door zintuigen maximaal te gebruiken, te filosoferen met kinderen over voedsel, door overdrijving, verrassende verbanden, humor, zelfspot en speciale ceremonies, zet De Smaak te Pakken weer een stap in de goede richting: eten en voeding als essentieel onderdeel van het onderwijs maken.
De Smaak te Pakken biedt daarom onder andere workshops aan in de kinderopvang en op scholen om kinderen en begeleiding te tonen hoe eenvoudig en leerzaam het is om met voedsel te werken.

Zintuiglijke wereld
Bloedsinaasappels, citroen, verse munt en tuinbonen gaan de kring rond tijdens de workshops van het kinderkooklaboratorium. Woorden verstommen als een kind opgaat in zijn zintuiglijke wereld. Hij gaat een wereld van geur, textuur, smaak en kleur binnen. Want waar je ook bent, voeding is overal, elke dag. Het moment van ruiken en proeven is een intiem moment. Het kind eet de natuur op, wordt er één mee. Tijdens die intieme momenten doet het ervaringen op die het als kleine schatten in het lichaam meedraagt. Voorwaarde om dit soort 'persoonlijke schatten voor het leven' te verzamelen is aandacht. Dat is de sleutel om kinderen weer te interesseren voor voedsel - alle goed bedoelde wetenswaardigheden over gezondheid ten spijt.

Buitenlocaties De Smaak te Pakken begon haar pionierswerk twee jaar geleden. Het was haar wens om alle kinderen te kunnen bereiken. De school en het kinderdagverblijf lijken uitgelezen locaties, maar de vraag is natuurlijk: hoe pak je dat aan? Wat zijn de praktische mogelijkheden op school, waar in veel schoollokalen niet gekookt kan worden, waar geen dieren rondlopen en waar geen boer is, waar groepsleid(st)ers vaak al voldoende belast zijn? Daarom werd gestart met ervaringsgerichte kookprojecten op uiteenlopende buitenlocaties. Op een boerderij bijvoorbeeld, of bij een tuinder. Al snel bleek dat dit simpele idee aansloeg.
De kookprojecten begonnen met een gesprek met kinderen over kou, kleren, de kachel, vuur, de huid van een varken en de veren van een eend. Zo konden zij aftasten wat het verband is tussen winter, kou en vet. Vervolgens maakten ze een wandeling over het terrein. Kinderen zagen daar levende beesten van dichtbij. Maar ze zagen ook de relatie van de boer, tuinder of visser tot die natuur. De boer brengt z'n vleeskoeien naar het slachthuis, de tuinder snijdt de groenten los van de wortels. Juist het levensechte aspect van het bezoek raakte de kinderen.
'Wat een geweldige manier om met kinderen te werken en zo vanzelfsprekend eigenlijk', is een reactie die het team van De Smaak te Pakken vaak hoort! En tijdens het koken zijn de kinderen, in tegenstelling tot wat ouders vrezen, vaker gefascineerd en aandachtig dan angstig en onvoorzichtig.

Lees verder in KIDDO 5 vanaf pagina 30.