Waar kunnen ouders hun kinderen onderbrengen als zij moeten werken? Shanghai biedt uiteenlopende mogelijkheden, maar niet alle opvangvormen zijn voor iedereen toegankelijk. Bij de keuze van de opvang spelen geld, de juiste kennissen en officiële woonregistratie een enorme rol.

In China geldt in de grote steden een éénkindpolitiek. Als je (per ongeluk) meer kinderen krijgt, moet je voor hen veel geld betalen en dat is voor de meestemensen onbereikbaar. Voor ouders in grootstedelijk China is de ontwikkeling van hun enige kind tot een succesvol mens daarom heel belangrijk.

Voor kinderen tot achttien maanden bestaat er eigenlijk geen georganiseerde opvang. De Chinezen vinden deze kinderen nog te klein om naar de opvang te gaan. Pas vanaf drie jaar kan een kind terecht bij de reguliere opvang. Ouders blijven nagenoeg allemaal fulltime werken als ze een kind krijgen. Als ze een winkel hebben, nemen ze hun kind soms mee. Anders zijn ze aangewezen op de hulp van opa en oma of andere kennissen. De meeste kinderdagverblijven sluiten om vier uur, en ook dan moeten de ouders goochelen met hun werktijd of met hulpvaardige naasten om hun kind op tijd op te halen.

Ouders willen hun kind al een flink pak kennis en vaardigheden meegeven voor het met zes jaar leerplichtig is en naar de basisschool gaat. Kinderen kunnen vanaf drie jaar naar de ‘kleuterschool’ of . Hier wordt veel gebruik van gemaakt, ook omdat het goed is voor de ‘sociale vorming’ van de kinderen. Deze opvangvorm telt pas mee als het kunst-, sport- of Engelse programma’s aanbiedt – of een aantrekkelijke prijs vraagt. Een begeleider heet ook een , oftewel leerkracht. Er is daarom een zeer vage scheidslijn tussen opvang en onderwijs, het is eerder een pre-basisschool.

 

De openbare you’eryuan

De grootste onderverdeling die je in de Chinese kinderopvang kunt maken is die in openbare you’eryuans en particuliere you’eryuans. Daarnaast bestaan er in beide categorieën een aantal rangen, waarmee kinderdagverblijven zich onderscheiden. Voor de allerbeste privécrèche Songqingling, de Harvard onder de crèches, betalen ouders per semester meer dan € 20.000,- terwijl de gewone arbeider zijn kind voor dertig euro in de maand naar de openbare you’eryuan om de hoek stuurt.

Om een opvangplekje te verkrijgen in een openbare you’eryuan met een hogere rang, moet je vooral weten bij wie je moet aankloppen als de toelatingsprocedure begint (zie kader: Opvang van Qianyi, een Chinese jongen van 6). De meeste openbare you’eryuans van lagere rang hebben daarentegengenoeg plek voor de kinderen in de buurt. Er is echter maar één instroommoment per jaar en de kinderen volgen een vast curriculum. Voor alle kinderen ligt dat programma vast: van leren veters strikken tot allerlei sporten en Engels leren (vanaf drie jaar). De regering stelt die programma’s vast, en draagt die over aan het plaatselijke bestuur dat de vrijheid heeft om hier kleine wijzigingen in aan te brengen.

 

De particuliere you’eryuan

Bij de vaak qua omvang kleinere, particuliere you’eryuans kunnen kinderen meestal instromen wanneer ze willen, als de ouders maar betalen. Doorgaans zijn particuliere kindercentra drie keer zo duur als de openbare tegenhanger met vergelijkbare faciliteiten. Bovendien betalen buitenlanders doorgaans € 150,- per maand meer voor een opvangplaatsje, daar wordt geen geheim van gemaakt.

De dynamische stad Shanghai staat in het teken van modernisering. Ook de kinderopvang vernieuwt zich; de particuliere kindercentra hebben allerlei speciale programma’s gecreëerd, vooral om de concurrentie aan te gaan met andere particuliere initiatieven. Voor de meeste kindercentra is een goed imago van groot belang, maar in hoeverre dit ook echt een positieve invloed heeft op de (persoonlijke) omgang met de kinderen,is niet duidelijk.