Als baby’s huilen is er iets loos
Kindvolgend werken begint met elkaar goed kennen. Dat kan het beste als je een substantieel deel van de week samen doorbrengt. Een baby die enkel op dinsdag komt heeft minder kans jou te leren kennen, en jij hem, dan een baby die drie volle dagen komt. Dat klinkt als een open deur, maar hoe meer baby’s op jouw groepslijst staan, hoe meer personen jij moet leren kennen.
Een baby in het eerste levensjaar zendt veel signalen uit. De voornaamste signalen zijn honger en moeheid. Verveling, stress, overprikkeling zijn voorbeelden van andere signalen. Als baby’s huilen is dat een dringend signaal van ‘onwelbevinden’. Om te begrijpen wat hij van jou wil, moet je de signalen van elke baby tijdig en met de juiste interpretatie opvangen. Als jij weet wat er loos is, kun je er adequaat op reageren.
Door goed te observeren zie je de tekenen van vermoeidheid beter van tevoren aankomen: de baby kijkt steeds vaker weg van waar hij mee bezig was, zoekt om zich heen, begint te pruttelen, wrijft aan zijn oren. Een ander gaapt, slaakt een diepe zucht of wrijft in zijn ogen als hij moe of slaperig begint te worden. Nog een andere baby gaat steeds harder geluid maken of windt zichzelf op, krijgt rode wangen. Wie alert is hoeft niet af te wachten tot baby’s gaan jengelen en huilen; je ziet al aankomen dat de tijd van wakker zijn en actief spelen voorbij is.
Serieus nemen
Een ander principe van kindvolgend werken is de baby serieus nemen. Hoe jong een baby ook is, hij wil sturing geven aan zijn gedrag en omgeving. Ieder kind heeft van binnenuit een ‘ontwikkeldrang’, en geeft met allerlei signalen aan wat hij nodig heeft. Als pedagogisch medewerker laat je in jouw gedrag zien dat jij je realiseert dat iedere baby een uniek persoon is, met eigen behoeften en een eigen karakter, die jij met zorg en respect behandelt.
Baby’s worden veel gedragen, opgepakt en aangeraakt; er is veel direct lichamelijk contact met iedereen die voor hen zorgt. De manier waarop je een baby oppakt vertelt hoe serieus jij een baby neemt. Een baby heeft zowel steun als bewegingsvrijheid nodig, je kunt de baby de ruimte geven om met zijn hoofd te draaien wanneer hij bijvoorbeeld op je arm ligt of wanneer je zijn hoofd en rug op je armen en handen laat rusten terwijl zijn billen op je schoot steunen. Verder geeft het de baby een onveilig gevoel als je hem van achter nadert, niets zegt en hem ineens optilt om hem te verplaatsen of ergens weg te halen.
Je neemt de baby ook serieus wanneer je hem genoeg tijd geeft om te reageren. De reactietijd van baby’s is vele malen langer dan die van oudere kinderen en volwassenen. Baby’s hebben meer verwerkingstijd nodig om te coördineren wat er allemaal gebeurt: wie staat er voor mij, wat gebeurt er precies, wat vind ik daarvan en hoe laat ik dat weten? Daarom is het belangrijk dat je de tijd neemt: pauzeer in je eigen reactie, geef het kind tijd om te reageren, wees even stil en wacht wat er komt. Meestal loopt het uit op een piekmoment: een glimlach, kraaien en spartelen. Maar het is ook goed als de baby een neutrale reactie geeft of wegkijkt. Het gaat erom dat je zijn aandeel serieus neemt door te wachten op zijn reactie.
TIP! Deelsessie op hét Babycongres 2019:
Jacqueline Schoemaker (Ontwikkelaar-trainer Oog voor interactie en Oog voor baby’s, ROCvA) en Su’en Verweij (trainer Werken met Baby’s, NJi) geven de deelsessie ‘Kindvolgend werken met baby’s‘ op het Babycongres op 19 maart 2019. Je vindt alle informatie op www.babycongres.nl
Lees verder in KIDDO 2 (2019) vanaf pagina 10.
Nog geen eigen KIDDO op je mat? Word gauw abonnee!
