Ontspannen zijn tijdens je werk is natuurlijk prettig voor jezelf, maar heeft daarnaast ook een positief effect op de kinderen. Als je ontspannen bent, kun je er met meer rust, respect en humor voor hen zijn. Dat is belangrijk als je bijvoorbeeld te maken hebt met een driftige peuter of twee ruziënde kinderen. Daarnaast is een ontspannen collega ook gewoon fijn om mee te werken: rust creëert een goede teamsfeer. Toch leert de praktijk ons dat we vaker gespannen in plaats van ontspannen zijn.

Spanningen en het voorkomen ervan

Spanning kan verschillende oorzaken hebben. Vaak zijn die fysiek. Zo is te veel tillen, verkeerd tillen of baby’s flesvoeding geven zonder een degelijke armsteun, funest. Zorg er dus voor dat je elke lichamelijke inspanning op het werk in de best mogelijke omstandigheden doet.
Geestelijke spanning is een andere boosdoener. Die ontstaat bijvoorbeeld wanneer er veel werk in korte tijd gedaan moet worden, wanneer een kind voortdurend om aandacht vraagt of wanneer je met een collega werkt met wie het niet zo ‘klikt’. Dag in dag uit voor een groep kinderen zorgen is geen gemakkelijke klus. Het is goed dat je iedereen, ook collega’s, tevreden wilt stellen, maar denk geregeld ook even aan jezelf. Aarzel niet om hulp te vragen bij een moeilijke klus, of duidelijk te maken aan collega’s wat je dwarszit. Dit kan de spanningsgraad op de werkvloer tot een minimum beperken.

Ontspannen kun je leren!
Het kost waarschijnlijk enige tijd en aandacht, maar ontspannen kun je leren. Hier vind je vijf sleutels tot meer ontspanning op de werkvloer:

Sleutel 1: Je lichaam

Bewustwording van je lichaam kan je helpen om te voelen of en waar zich in jouw lichaam spanningen bevinden. Dit kan via een bodyscan. Hierbij ga je in gedachten je hele lichaam af en probeer je te achterhalen waar er eventuele spanningen in je lichaam zitten die je last bezorgen. Vaak is diep en regelmatig ademhalen al een goede manier om die last te beperken en de spanningen te doen verminderen. Op allerlei momenten, bijvoorbeeld terwijl je een baby aan het voeden bent, of met een paar peuters of oudere kinderen een spel doet, kun je je aandacht op je adem vestigen. Probeer een paar keer dieper in je buik te ademen dan je normaal doet. En laat af en toe eens je buikspieren helemaal los! Ook afwisselende bewegingen zijn sterk aan te raden. Verdeel taken zo veel mogelijk, zodat je lichaam niet langere tijd op dezelfde manier belast wordt.

Sleutel 2: Met aandacht aanwezig zijn

Tijdens je werk ben je lichamelijk aanwezig, maar ben je ook geestelijk altijd helemaal aanwezig? Observeer jezelf eens tijdens het eetmoment. Ben je de hele tijd druk bezig met wat er op tafel moet komen, het smeren, een liedje zingen, en nog meer smeren? Of zit je echt tussen de kinderen, eet je met hen mee en ben je echt met hen bezig? Voel op zo’n moment maar eens bewust je lichaam. Volledig aanwezig zijn kan misschien vermoeiend lijken: je geeft immers intensief en onafgebroken aandacht aan de kinderen. Maar die voelen wel of jij er ‘bent’ of er ‘niet bent’ voor hen. Na een tijdje volledig jouw aandacht te hebben gehad, kunnen ze ook weer even zonder.

Sleutel 3: Aanraking

Het lichaam aanraken op een respectvolle en liefdevolle manier werkt ontspannend. Kijk maar naar een baby die gestreeld wordt, een peuter wiens voetjes gemasseerd worden en het kind dat na een valpartij even bij jouw op schoot komt zitten en om troostknuffels vraagt. Raak kinderen dan ook veelvuldig op een zachte en rustige manier aan, uiteraard vanuit respect voor hun behoeften en grenzen. Als je ervan houdt, kun je de kinderen vragen om eens jouw haar te kammen of te vlechten. Dat is voor jezelf ontspannend. Je kunt de kinderen een korte massage bij elkaar en bij jou laten doen, waarbij ze over de rug wrijven. Je kunt ook eens peilen bij je collega’s: wie heeft er zin om een of twee per dag een korte schoudermassage uit te wisselen? Reken maar op enkele enthousiastelingen!