De boodschap voor de kinderen is duidelijk: pesten kan niet. Als het toch gebeurt, kiest De Linde voor de No Blame-aanpak. No Blame betekent: er is geen schuldige. De methode is ook perfect bruikbaar voor de buitenschoolse opvang.

Op basisschool De Linde heeft elke leerling een VIP-statuut: een Veelzijdig Individu met Pit. Christel Smets werkt als GOK-leerkracht in De Linde. Ze streeft Gelijke Onderwijs Kansen na voor elk kind, helpt leerachterstand wegwerken én heeft ook nog eens aandacht voor sociale vaardigheden. Het pestprobleem op school is er een belangrijk onderdeel van. ‘Vorig jaar stelde ik vast dat er nogal wat gepest werd in de zesde klas, waar ik een collega verving’, vertelt Christel. ‘Je merkt het al snel aan de houding van een kind: eerst is het vrolijk en enthousiast, maar plots is het dat niet meer. Voor die kleine signalen moet je als volwassene echt wel oog hebben. Ik zag dat het probleem uit de hand liep, en probeerde eerst op mijn eigen manier een oplossing te zoeken.’

Ingewikkelde opgave
Christel stond voor een ingewikkelde opgave. Het gepeste kind wou – bewust of onbewust – opvallen, en huilde daarom erg vaak. Een ander kind uit dezelfde groep stimuleerde de leerlingen om het kind te gaan plagen, waardoor het nog meer begon te huilen. Het probleem hield ook na schooltijd aan. ‘Op zekere dag gaf ik les drama en ik merkte dat die ene leerling weer het mikpunt van pesterijen werd’, gaat Christel verder. ‘De zaak liep echt uit de hand en ik moest de sessie noodgedwongen stilleggen. Toen heb ik alle kinderen gevraagd om twee zaken te noteren: wat ze de voorbije dagen leuk hadden gevonden op school, en wat niet. Uit de getuigenissen bleek dat de kinderen zich mateloos ergerden aan de leerling die altijd huilde.’

Geen wijzend vingertje
De oorzaak van de pesterijen had Christel in kaart gebracht, maar ze wou het probleem ook echt oplossen. Op het internet zocht ze, op advies van Gie Deboutte (Katholieke Universiteit Leuven, hij verdiept zich in deze problematiek) meer informatie over de No Blame-methode. De methode werd in 1991 bedacht in Groot-Brittannië, door George Robinson en Barbara Maines. No Blame wil pesten aanpakken zonder te straffen. Het is de bedoeling dat een groepje leerlingen samenkomt om de zaak te bespreken. In die praatgroep zitten een leerkracht (of begeleider), de pester, de meelopers én een aantal neutrale kinderen. Het slachtoffer bepaalt mee wie er in de groep zit, maar maakt er zelf geen deel van uit. In plaats van de dader met de vinger te wijzen, speelt de begeleider van de groep in op het ‘verantwoordelijkheidsgevoel’ van alle kinderen. Ze moeten ervaren dat iemand zich niet goed in zijn vel voelt en dat dat moet veranderen. Volgens Christel is het een aanpak die loont. ‘Toen we het groepje kinderen voor het eerst samenbrachten voor een gesprek, schrokken ze wel even. Er vielen geen straffen en daar moesten ze toch aan wennen (lacht). We hebben duidelijk onderstreept dat we het klimaat op De Linde wilden verbeteren. Die boodschap heeft het snel gehaald van de pesterijen: iedereen voelde zich voor een deel verantwoordelijk om de dingen ‘beter’ te maken in de klas en de school. Het pesten minderde vanzelf.’ Lees verder in KIDDO 5 vanaf bladzijde 9