In alle soorten van kinder- en gastouderopvang zijn emoties niet alleen maar onderdeel van de ontwikkeling van de kinderen, maar spelen ze, letterlijk in elke verbinding, ontmoeting en samenwerking, een cruciale rol. Ze zijn elke dag opnieuw weer verweven met ons leven en onze staat van zijn.

Emoties? Ze vliegen de hele dag door de ruimte in de kinderopvang! Lachende gezichten, dikke tranen, stampvoetjes of juichkreten. Maar wat gebeurt er precies in die koppies als emoties komen en gaan? En hoe gebruik jij jouw eigen ‘bovenkamer’ om hier wijs mee om te gaan? Want let maar eens op: emoties zijn ontzettend besmettelijk!

Dat voorlezen belangrijk is voor de taalontwikkeling weten we allemaal. Maar voorlezen doet zoveel meer voor jonge kinderen. Lees jij wel eens voor aan een verdrietig kind, als een warm moment van troost? Of als rustmoment omdat het onrustig is op de groep? Lees jij vaker hetzelfde boek voor, omdat kinderen de herhaling zo fijn vinden? Of kies je een boek dat in onderwerp aansluit bij wat kinderen op de groep bezighoudt, zoals op vakantie gaan, naar de dokter toe of gezinsuitbreiding? Dan biedt je kinderen méér dan een rijk taalaanbod. Jij verhoogt de emotionele veiligheid.

Personeelstekorten, invalkrachten, problemen oplossen, brandjes blussen, thema’s en activiteiten voorbereiden. Geen tijd om stil te staan. Geen ruimte om te zien wat aandacht nodig heeft. En intussen blijft het belangrijkste werk liggen: het écht zien van kinderen.

In deze drukke tijd lijkt het voor kinderen steeds lastiger om te dealen met hun eigen emoties. Daar hebben ze ons heel hard bij nodig, zeker bij heftige emoties. Wij, als opvoeders, kunnen leidinggeven aan de emotionele wereld van kinderen. Wij kunnen ze strategieën aanleren bij de ‘ups’ en ‘downs’ van het leven.

Spelenderwijs groeien, dat begint met voelen, proberen, ontdekken en gezien worden. Precies zoals je bent: emotioneel, nieuwsgierig, stoer of verlegen. In Het Peuterdorp mag het allemaal. Dit levensechte dorp op peuterschaal laat kinderen spelenderwijs groeien in emotionele ontwikkeling, sociale interactie en zelfvertrouwen.

Wanneer de schoolbel klinkt en kinderen binnenstromen op de buitenschoolse opvang (bso), dragen ze meer met zich mee dan alleen hun schooltas. Ze brengen ook een onzichtbare rugzak vol emoties, indrukken, sociale ervaringen en soms frustraties of zorgen mee. Voor pedagogisch medewerkers is het een dagelijkse uitdaging: hoe ga je om met kinderen die na een intensieve schooldag moeilijk verstaanbaar gedrag laten zien?

Iedere pedagogisch medewerker zal dit herkennen. Dat ene kind waar je geen vat op krijgt. Omdat het vaak huilt of te snel boos wordt en ontploft van woede, terwijl er geen aanleiding voor lijkt te zijn. Of dat kind dat grapjes maakt op ongepaste momenten. Zoals wanneer iemand verdrietig is of pijn heeft.

Sinds een jaar combineert Mark Sluis zijn grootste passie voetbal met weerbaarheidstraining. Vooral bij kinderen blijkt dit een schot in de roos: spelenderwijs werken ze aan zelfvertrouwen, omgaan met winst en verlies, spelen onder druk en grenzen aangeven.

Veel drukke of beweeglijke kinderen geven met hun bewegingen en gedrag uiting aan wat er van binnen speelt. Door verschillende emoties samen te benoemen, er een kleur aan te koppelen en er bijpassende muziek bij te laten horen, leren kinderen begrijpen wat er met hen aan de hand is en hoe ze woorden kunnen geven aan hun binnenwereld.

Je stapt uit bed na een onrustige nacht. Een beetje vermoeid drink je een kop koffie en met een diepe zucht pak je je spullen om aan het werk te gaan. Als je binnenkomt op je werk komt het gehuil van die ene baby je al tegemoet en je zucht een keer diep. Je begroet je collega’s en hoort dat de moeder nogal gehaast binnenkwam en amper tijd had voor een overdracht. Je dag is begonnen. Herkenbaar?

Op de groep gebeurt het zomaar: je hoort ineens hard gehuil. Een kind is overstuur. Je ontdekt dat het is gebeten door een ander kind. Natuurlijk grijp je in, want veiligheid staat voorop. Maar intussen raast er van alles door je hoofd: wat zeg ik tegen het kind dat gebeten heeft?

De eerste jaren van een mensenleven vormen het fundament. Juist in deze jaren maken kinderen grote stappen in hun fysieke, cognitieve én sociaal-emotionele ontwikkeling. Vooral dat laatste wordt nog weleens onderschat. Taal, rekenen en motoriek zijn zichtbaar en meetbaar. Emoties zijn vaak ongrijpbaar, grillig en complex. Toch is het omgaan met gevoelens een essentiële vaardigheid, misschien wel de belangrijkste, voor een kind om stevig in het leven te staan.

In de kinderopvang draait het niet alleen om de dagelijkse zorg voor kinderen, maar ook om de samenwerking met ouders. In een wereld waarin gezinnen vanuit verschillende delen van de wereld samenkomen, is het van groot belang dat pedagogisch professionals cultuursensitief te werk gaan.

Als peuters met een te kleine woordenschat naar de basisschool gaan, krijgen ze problemen met leren lezen. Het plakken van letters tot woorden die ze niet begrijpen vertraagt, demotiveert en vergalt het leesplezier. Het kan ertoe leiden dat ze later onvoldoende leesvaardig van school gaan. Met de boeken van Ebbie kun je peuters een basiswoordenschat aanreiken, mét leesplezier.

Als pedagogisch professional maak je dagelijks keuzes die ertoe doen. Soms zijn die vanzelfsprekend, maar soms wringt het. Wat is in deze situatie het juiste om te doen? De Beroepscode Kinderopvang helpt je om daar bewust bij stil te staan. Niet als een lijstje regels, maar als een kompas dat richting geeft aan je handelen.

De verwondering van kinderen uit zich soms in een eindeloze hoeveelheid vragen, die niet altijd even makkelijk te beantwoorden zijn. Wat gebeurt er als volwassenen de waterval aan vragen van een kind negeren? Dan leren kinderen dat hun nieuwsgierigheid op niets uitloopt en zullen ze stoppen met vragen stellen. Dat is jammer want in het onderwijs moet de zin om te leren dan weer worden aangeboord, zodat kinderen uit zichzelf nieuwsgierig op onderzoek uitgaan

De Emowijzer is een speels en laagdrempelig hulpmiddel om op gemakkelijke wijze met een kind in gesprek te gaan over wat het voelt in een sociaal-emotioneel uitdagende context. Daardoor leert het kind te vertrouwen en te verbinden.

In dit artikel beschrijf ik drie herkenbare situaties uit de praktijk van een pedagogisch medewerker. Momenten waarin we vaak op de automatische piloot reageren – en hoe je dan, met een beetje bewustzijn, een groot verschil kunt maken.

In de wereld van de kinderopvang is het begrip ‘lastig gedrag’ geen onbekende term. Maar wat verstaan studenten en beginnende professionals daar precies onder? En hoe gaan zij om met emoties van kinderen die overstuur, boos of overprikkeld zijn?

Als een kind jouw rust nodig heeft om zich veilig te voelen, dan moet jij eerst weten hoe je er zelf bij zit. Hoe voel jij je vandaag? Ben je gehaast, vermoeid, gespannen? Of juist kalm en aanwezig? Wat jij voelt, blijft niet bij jou. Baby’s hebben nog geen stevig prikkelfilter. Dat maakt ze extra gevoelig voor jouw stemming.

Elk kind verdient een succesvolle start in het leven. Pedagogisch medewerkers spelen hierin een sleutelrol: zij creëren een veilige en stimulerende omgeving waarin álle kinderen zich kunnen ontwikkelen. Dat is essentieel om achterstanden te verkleinen en een inclusieve samenleving te bouwen.

Gasthoofdredacteur Stichting KinderRijk, reserveer hier direct. 

Nauwelijks oog voor papa en mama, maar alleen voor jou. Bij binnenkomst valt Luuk (3) je direct in de armen. Hij is blij om je te zien, hoe anders is dit twee dagen later. Luuk is ontroostbaar en boos, het liefst wil hij bij zijn ouders blijven.

De landelijke kwaliteitsmonitor kinderopvang (LKK) heeft een aantal factsheets ontwikkeld, onder meer over samenwerking met ouders. Goede samenwerking, ook wel pedagogisch partnerschap met ouders genoemd, is belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen en de kwaliteit van de kinderopvang. Bij pedagogisch partnerschap delen ouders en medewerkers hun kennis en ideeën over wat het beste werkt voor het welzijn en de ontwikkeling van het kind.

Voor een jonge baby is een veilige, rustige omgeving essentieel. Maar ook ouders of verzorgers hebben rustmomenten nodig om goed te kunnen zorgen. In dit artikel lees je hoe een babyfoon met camera kan bijdragen aan een veilige situatie voor het kind én gemoedsrust voor de ouder. Het is een praktisch hulpmiddel dat rust, overzicht en vertrouwen biedt in het dagelijks leven met jonge kinderen.

De Kinderboekenweek is begonnen! Dit jaar is het thema "Vol avontuur!". 

De Kinderboekenweek vindt plaats van 1 tot en met 12 oktober 2025 en richt zich op spannende reizen, magische ontdekkingen en verhalen die de fantasie prikkelen. Daarom onder andere aandacht voor het avontuur van Alfje, het letterbeest. Dit boek, dat rijk geïllustreerd is voor kinderen van 3 tot en met 7 jaar, inspireert tot het leren van letters en tot lezen. 

Het enthousiasme is groot: een groep vol pedagogisch professionals, onderzoekers, atelier-pedagogen en kunstenaars reist mee naar Reggio Emilia. Beelden, presentaties en workshops in schooltjes en ateliers inspireren je tot vernieuwend pedagogisch denken. De voorbereidingsdag is 4 oktober: mis het niet! Na afloop van de reis reflecteren we op Perron 07: het Sporen van Reggio schooltje in Den Haag. Er zijn nog enkele plekken beschikbaar.

Vernieuwd protocol Veilig Slapen sectorbrede standaard
De laatste jaren is er sprake van een toename van wiegendood; er is sprake van een stijging van ruim 50% meer dan het gemiddelde van de jaren daarvoor. Ook in de kinderopvang komt wiegendood voor, zelfs iets vaker dan in de thuissituatie. De impact hiervan is groot voor alle betrokkenen. Meer kennis, bewustwording en eenduidige afspraken zijn nodig om risico op wiegendood te verkleinen en ouders en professionals beter te ondersteunen.

Eerste ‘Week van Veilig Slapen’ benadrukt belang van kennis en preventie Het aantal gevallen van wiegendood in Nederland is schrikbarend gestegen, zonder dat het aantal geboorten evenredig toenam. In 2022, 2023 en 2024 overleden respectievelijk 36, 41 en 37 baby’s plotseling en zonder duidelijke oorzaak – ruim 50% meer dan het gemiddelde van de 10 jaar daarvoor. BOinK, de Belangenvereniging van Ouders in de Kinderopvang, de Vereniging Ouders van Wiegedoodkinderen en VeiligheidNL, luiden de noodklok. Met de eerste editie van de Week van Veilig Slapen (22 t/m 26 september 2025) vragen zij extra aandacht voor preventie van wiegendood en het belang van veilig slapen.

Op 18 september vieren we de Dag van de Pedagogisch Professional. Een dag om stil te staan bij het waardevolle werk dat jíj elke dag doet in de kinderopvang. Want eerlijk is eerlijk: zonder jullie, geen kinderopvang.

Op 18 september 2025 is het de Dag van de Pedagogisch Professional. Die dag wordt gevierd met de landelijke stoepkrijtactie Krijt voor Kracht! Overal in Nederland krijten kinderopvangprofessionals samen met kinderen de stoepen en pleinen. Met deze actie willen de organisatoren aandacht vragen voor het personeelstekort in de kinderopvang, benadrukken hoe belangrijk kinderopvang is voor de ontwikkeling van kinderen en alle pedagogisch professionals en gastouders in het zonnetje zetten.

Het consortium landelijke kwaliteitsmonitor kinderopvang (LKK) heeft de resultaten gepubliceerd van de nieuwste jaarlijkse meting (LKK 2024) naar de kwaliteit van kinderopvang in Nederland. De meting laat ‘een stevige sector’ zien, ondanks de uitdagingen van de afgelopen jaren. De emotionele kwaliteit blijft hoog, ook internationaal gezien. Wel neemt de druk op de sector toe, vooral in de buitenschoolse opvang.

"Het boek De ontevreden baby is tot stand gekomen met hulp van een verscheidenheid aan babyprofessionals en daar zijn we heel dankbaar voor. Er was een behoorlijke behoefte aan een integratieve, multidisciplinair ingestoken aanpak en Pamela Douglas’ inzichten en wetenschappelijk onderbouwde resultaten passen daar goed bij.

Ontdek hoe jij nog gerichter kunt afstemmen met de deeltijdopleider Ecologische Pedagogiek van de HU.

Op Texel werken De Pepermolen en basisschool De Vliekotter samen aan een integraal kindcentrum. Met Vreedzaam als basis spreken ze één taal. Benieuwd hoe dat werkt in de praktijk? Locatieleider AnneMarlieke Witte-Klunder en pedagogisch medewerker Kim Neutkens-Alkema vertellen over hun ervaringen.

Lees verder

Veel kinderopvang en onderwijsinstellingen zijn begonnen aan de ontwikkeling van een integraal kindcentrum. Dat lukt aardig, maar er blijven vragen. Misschien vraagt het een verandering op een dieper niveau, een transformatie. Tot nu toe was er veel aandacht voor de veranderingen op een locatie: een school die samenwerkt met een kinderopvanglocatie. Maar wat vraagt het eigenlijk van de betrokken besturen? Daarover gaat deze conferentie.

KIDDO is sinds kort ook te vinden op Instagram. Hier vind je niet alleen nieuws, boekentips en verhalen uit het omvangrijke archief van 25 jaar KIDDO, maar ook (gratis) activiteiten voor op jouw groep. Of de kinderen nu 1 of elf zijn, er is voor ieder wat wils! 

Klik hier om KIDDO te volgen op Instagram.