De nieuwe KIDDO:
KIDDO nr. 2 (2024). Thema: buitenschoolse opvang
![](https://data.swpportal.com/upload/books/covers/kiddo_2_2024_thema_buitenschoolse_opvang_b3f71e_thumb.jpg)
![Van de hoofdredacteur: De bso? Dat is toch zielig voor die kinderen na zo’n lange schooldag? Van de hoofdredacteur: De bso? Dat is toch zielig voor die kinderen na zo’n lange schooldag?](//static.swphost.com/image/articles/bafa6a94a0_small.jpeg)
Toen ik jaren geleden wegens fysieke omstandigheden de overstap moest maken van kinderdagverblijf naar bso, voelde dat ver buiten mijn comfortzone. Sterker nog, mijn beeldvorming van de bso was nou niet om te zeggen positief of rooskleurig. Daar ben ik heel eerlijk in! Ik dacht: ‘De bso, dat is toch zielig voor die kinderen na zo’n lange schooldag?’ Maar de omdenker in mij zei: Ga dit gewoon doen, eerst ervaren en dan oordelen!
![Er simpelweg bewust zijn Er simpelweg bewust zijn](//static.swphost.com/image/articles/a5f2b957a8_small.jpeg)
De buitenschoolse opvang (bso) blijft een ondergeschoven tak van sport binnen de kinderopvang, maar kent een belangrijke maatschappelijke functie voor de ontwikkeling van schoolgaande kinderen op het gebied van talentontwikkeling, morele ontwikkeling en algehele persoonlijke groei. Als pedagogisch professional kun je het verschil maken voor een kind, simpelweg door er bewust te zijn.
![Solidoe Festival voor de bso Solidoe Festival voor de bso](//static.swphost.com/image/articles/32c9f78971_small.jpeg)
Je bent zeven jaar, het is zomervakantie en jij bent, samen met je bso-vrienden, in de bus onderweg naar jullie eigen festival. Een festival waar niet alleen ‘jouw’ bso naartoe op weg is, maar ook heel veel kinderen van allerlei ‘andere’ bso’s. Samen lol maken en nieuwe dingen beleven; workshops, shows. Misschien heb je er straks wel nieuwe vrienden bij. Een onvergetelijke ervaring!
![Creatieve en zintuigelijke ontwikkeling Creatieve en zintuigelijke ontwikkeling](//static.swphost.com/image/articles/6b5c5bbea3_small.jpeg)
Veel kinderen bezoeken de bso, die vaak een plek lijkt waar kinderen ‘gewoon’ spelen. Dit vind ik geen recht doen aan de waarde die de bso heeft op de ontwikkeling van kinderen. Juist na een drukke schooldag, waar veel nadruk ligt op de cognitieve ontwikkeling, kan de bso een plek zijn waar kinderen ruimte krijgen voor creativiteit, zintuigelijke ervaringen en bewegen. Hoe creëer je aanbod dat de creativiteit en zintuigelijke ontwikkeling stimuleert?
![De ontwikkeling van kinderen van vier tot twaalf jaar De ontwikkeling van kinderen van vier tot twaalf jaar De ontwikkeling van kinderen van vier tot twaalf jaar De ontwikkeling van kinderen van vier tot twaalf jaar](//static.swphost.com/image/articles/3bf0d53019_small.jpeg)
Mensen zijn voortdurend aan het veranderen en dat geldt nog sterker voor kinderen. Het veranderingsproces bij jonge kinderen verloopt enorm snel en op volwassen leeftijd weten wij nog nauwelijks wat ons als kind beroerde en hoe we dachten. Het is echter belangrijk om enig inzicht te hebben in de ontwikkeling van kinderen, willen we openstaan om echt informatie van hen te kunnen vergaren.
![De magie van buitenspelen op de boerderij De magie van buitenspelen op de boerderij](//static.swphost.com/image/articles/6edcff9877_small.jpeg)
Ik heb al veel locaties bezocht voor mijn werk in de kinderopvang. Elk met hun eigen unieke kenmerken en uitstraling. Een bso op een boerderij had ik nog niet eerder gezien. Toen ik als pedagogisch coach een periode op De Stadshoeve mocht werken, was ik verkocht.
![Wat kun je doen als kinderen snel boos zijn? Wat kun je doen als kinderen snel boos zijn?](//static.swphost.com/image/articles/31b1708e87_small.jpeg)
Misschien heb jij ook wel eens zo’n kind op de groep. Een kind dat snel boos is, ontploft bij het minste of geringste. Misschien is het kind zelfs agressief, haalt hij uit met vuisten of woorden. Een kind waarvan je bang bent dat hij in de toekomst nog steeds niet in staat zal zijn om tegenslagen te verwerken, waardoor hij moeilijke situaties nog erger maakt
Al zingend over de rare kapper Karel leren kinderen intussen over alles wat er bij een kappersbezoek komt kijken. Van een afspraak maken tot aan het afrekenen.
Waar het belang van de voorschoolse periode voor de ontwikkeling van kinderen steeds meer wordt erkend, is dat voor de bso minder duidelijk het geval. De naam ‘buitenschools’ zegt eigenlijk al hoe de bso gezien wordt; voor kinderen vanaf 4 jaar ligt de nadruk op school. En daarna volgt de rest. Maar doet de benaming ‘bso’ eigenlijk nog wel recht aan wat de bso voor kinderen kan betekenen? Ik denk van niet.
Kinderen kunnen meer dan wij soms denken. Waar de ene pedagogisch medewerker kinderen enorm vrij kan laten, heeft de ander daar meer moeite mee. Dit komt vaak voort uit eigen opgedane (negatieve) ervaringen of de wijze waarop je bent opgevoed. Dat alles neem je mee in je eigen rugzak aan ervaringen. Maar het gaat erom dat je als team kijkt naar de mogelijkheden van kinderen en daarop inspeelt.
Amber en Stijn, begin twintigers, ontmoetten elkaar tijdens hun opleiding aan het CIOS. Ze kregen een relatie en werken inmiddels als sportmedewerker bso bij dezelfde organisatie.
Voor muziek in de bso wordt meestal als eerste gedacht aan een externe specialist die muzieklessen komt verzorgen. Superleuk natuurlijk! Maar er is veel meer mogelijk.
Op de bso kunnen kinderen sociale uitdagingen, een hoop prikkels en vermoeidheid ervaren. Een Stiltehuisje biedt dan uitkomst. Het Stiltehuisje is een positieve, veilige plek waar kinderen zelf naartoe gaan en met stilte-activiteiten tot rust komen. Door introductielessen leren kinderen waarom het Stiltehuisje er is en voelen ze zelf wanneer rust nodig is, eventueel met liefdevolle ondersteuning van de pedagogisch medewerker.
Pre-pubers vormen een aparte groep op de buitenschoolse opvang. Ze zijn de ‘kleintjes’ duidelijk ontgroeid en schreeuwen soms letterlijk om meer vrijheid, terwijl ze op een volgend moment ineens weer hunkeren naar een knuffel. Pre-pubers vinden veel saai en stom. De bso dus vaak ook.
Het idee is misschien even wennen. Een feestje vieren met een jarig kind als stralend middelpunt in plaats van trakteren. Toch is dit de basis van de campagne Wie jarig is, viert feest.
Thuis denkt, doet en probeert de peuter zomaar van alles. Er worden geen eisen gesteld, er zijn geen deadlines die gehaald moeten worden en geen tests die vorderingen meten. Hebben peuters iets vandaag niet onder de knie, dan gaan ze morgen rustig weer verder, zonder dat iemand in de gaten houdt hoe en wat ze allemaal precies doen en laten.
Klimmen in het klimrek, een parcours volgen met de loopfiets of heksensoep maken in de modderkeuken, het draagt allemaal bij aan een goede gezondheid en ontwikkeling van kinderen. Toch spelen kinderen tegenwoordig steeds minder buiten. Ook op de buitenschoolse opvang (bso) is het niet altijd makkelijk om buitenspelen te stimuleren. Wat doe je bijvoorbeeld bij slecht weer? En hoe krijg je collega’s enthousiast om meer in te zetten op buitenspelen?
Boaz en Yasmin zijn pedagogisch medewerkers op de bso en volgden de training Pedagogiek op de bso van opleider Kans² om hun pedagogische kennis te verdiepen. Welke inzichten hebben zij opgedaan en wat is er in hun werk veranderd?
De buitenschoolse opvang (bso) fungeert als een waardevolle oefenplaats voor het leven voor kinderen. Het woord oefenplaats klinkt misschien zakelijk, maar het is voor kinderen eigenlijk juist bijzonder leuk om te ervaren.
De organisatie waar ik voor werk vindt het belangrijk dat we weten wat er in kinderen omgaat. We luisteren naar wat ze bezighoudt en willen ze een stem geven. Daarom heeft Kinderrijk een aantal jaar geleden een centrale KinderRaad opgericht.
De buitenschoolse opvang (bso) is veel meer dan alleen een plek waar kinderen na schooltijd worden opgevangen. Het is een oefenplaats voor het echte leven, waar ze onder andere door sport en bewegen belangrijke vaardigheden ontwikkelen die hen voorbereiden op de wereld buiten de schoolmuren.
Wanneer kinderen vier jaar worden, gaan ze naar de basisschool, maar voor die tijd zitten ze vaak al op een kinderdagverblijf of peuterspeelzaal. De overgang tussen de voorschoolse educatie en basisschool kan beter, vinden professionals uit beide werkvelden.
Misschien heb jij ook wel eens zo’n kind op de groep. Een kind dat snel boos is, ontploft bij het minste of geringste. Misschien is het kind zelfs agressief, haalt hij uit met vuisten of woorden. Een kind waarvan je bang bent dat hij in de toekomst nog steeds niet in staat zal zijn om tegenslagen te verwerken, waardoor hij moeilijke situaties nog erger maakt