Kansen veranderen levens. Dat zien we dagelijks in de kinderopvang: in de taal die kinderen leren, in het spel dat hen sterker maakt, en in de professionals die hun talenten inzetten. Toen KIDDO ons vroeg om de gastredactie te verzorgen voor dit themanummer, grepen we die kans met beide handen aan. Want kansen, daar draait het bij KinderRijk om. Niet alleen voor kinderen, maar ook voor de pedagogisch professionals die hen elke dag begeleiden.

Een kansrijke toekomst voor iedereen. Het klinkt vanzelfsprekend, maar voor veel kinderen is het dat niet. Veerkracht-versterkende taal helpt bij het bieden van emotionele veiligheid en verbinding; taal die niet ondermijnt, maar versterkt. Taal die kinderen het gevoel geeft: jij mag er zijn. Jouw gevoelens doen ertoe. En je verleden hoeft niet te bepalen hoe je toekomst eruitziet.

Steeds vaker zijn er kinderen op de groep met een ontwikkelingsachterstand, uitdagend gedrag of een situatie thuis die extra aandacht vraagt. Niet ieder kind komt tot zijn recht in de reguliere kinderopvang, waardoor het thema inclusieve kinderopvang actueler is dan ooit. Hoe kijken pedagogisch professionals naar dit thema? Welke uitdagingen komen zij tegen? Wat helpt hen in hun werk? En wat is er volgens hen nodig?

In de kinderopvang willen we het vaak graag netjes houden. Overzichtelijk en geordend. Logisch, want rust en structuur zijn belangrijk, voor kinderen én voor onszelf. Juist daar kan het wringen als kinderen écht aan het ontdekken zijn.

Wanneer we spreken over een kansrijke toekomst voor iedereen, denken we vaak aan gelijke onderwijskansen, taalontwikkeling of het wegwerken van achterstanden. Allemaal belangrijk, maar vaak vergeten we waar de ontwikkeling werkelijk begint: in de basis. Want een kind kan pas leren, ontdekken en groeien als het zich emotioneel veilig voelt. Emotionele basisveiligheid is de grond waarop alle andere ontwikkeling rust.

Vogel Coco die twijfelt of ze wel durft te vliegen, Boer Boris die alle dieren in zijn tractor wil meenemen op vakantie, mama die overal zoekt naar haar puppy Dribbel… Verhalen nemen kinderen mee op reis naar een wereld die zij herkennen, of die nieuw voor hen is. Ze even mee met personages die vertrouwde, grappige, spannende of bijzondere gebeurtenissen meemaken. Hoe krachtig zou het zijn als ze daarna zélf het verhaal kunnen (her)beleven? Dat kan met een verteltafel! Een speelse, creatieve manier om taal, fantasie én sociaal spel in de kinderopvang en het onderwijs te stimuleren.

Wat gebeurt er als je jonge kinderen uitnodigt om te onderzoeken, te voelen, te luisteren en te bewegen – zonder dat er al een vastgestelde betekenis of uitkomst klaarstaat? Dan ontstaat er ruimte voor een manier van zintuiglijk leren, die hen een bredere ontwikkeling oplevert en meer kansen biedt in de toekomst.

In de hectiek van een drukke dag op de groep is voorlezen vaak het eerste dat sneuvelt. Tussen de verschillende vaste momenten door lijkt het soms onmogelijk om even rustig met een voorleesboek tussen de kinderen te gaan zitten. En toch is juist dat ene voorleesmoment bijzonder waardevol. In dit artikel laat ik je zien hoe je voorleesmomenten onderdeel kunt laten zijn van het dagritme.

Kinderen hebben een natuurlijke beweegdrang. Beweging ondersteunt hun motoriek, cognitieve ontwikkeling, creativiteit en sociale vaardigheden. Beweging is dus essentieel. De interventie Beweegkriebels van Huis voor Beweging helpt pedagogisch medewerkers om bewegen op een speelse en uitdagende manier te integreren in elke opvangdag.

Mark Mieras beschrijft in zijn publicatie Hoopvol onderwijs (leestip!) hoe muziekeducatie een krachtig gereedschap is bij het werken aan kansengelijkheid. Ik heb als muziekdocent en liedjesschrijver, opgegroeid met de liedjes van Annie M.G. Schmidt, een voorliefde voor eigenwijze, empowerende liedjes met een knipoog. Standbeeld van mij past perfect bij beide uitganspunten.

In de kinderopvang krijgen kinderen kansen die ze soms niet vanzelf thuis mee (kunnen) krijgen. Daarom kunnen we kinderen meer kansen bieden via de kinderopvang. Maar waarom laten veel pm’ers die ene grote kans, die bekendstaat als een gouden kans voor breinstimulans – waarvan kinderen bovendien enorm kunnen genieten – structureel liggen? Een pleidooi voor muziek in de kinderopvang en buitenschoolse opvang.

De KindKernKaart is een praktisch hulpmiddel voor op de groep, waarmee je op een andere manier naar gedrag leert kijken. Op basis van wat je ziet, maak je als pedagogisch professional een inschatting van de score op tien kernbehoeften van kinderen. Naar aanleiding van die inschatting krijg je concrete tips om aan te sluiten bij de behoeften van de kinderen op de groep.

Dat (voor)lezen leuk én belangrijk is, weten de meeste pedagogisch professionals allang. Volgens onderzoek van Stichting Lezen wordt die mening op kinderdagverblijven zelfs unaniem gedeeld. Dat is hoopvol als geluid tegen de ontlezing. Tegelijkertijd duurt een voorleessessie bij de meeste voorlezers op de opvang zo’n vijf à tien minuten. Hoe kun je daar meer uit halen? En hoe kun je ook op de naschoolse opvang werken aan het vergroten van leesplezier?

Geluk, wat is dat eigenlijk? En hoe word je dan gelukkig? Het zijn moeilijke vragen waarop je niet zomaar een antwoord hebt. Muis stelt zichzelf die vraag ook en is zo dapper om op zoek te gaan naar het antwoord. Hij begint bij zijn vrienden in het bos en stelt hen de vraag: wat is geluk voor jou en waar kan ik het vinden?

Het aantal kinderen met een extra begeleidingsvraag is een actueel thema in de kinderopvang. Nieuw wetenschappelijk onderzoek naar de beleving en ervaringen van pedagogisch professionals rond dit thema laat zien hoe waardevol het is om hun ervaringen en inzichten serieus te nemen. Deze bieden concrete handvatten om de praktijk te versterken.

Mannen in de kinderopvang blijft een veelbesproken en omstreden onderwerp binnen de kinderopvang. Als minderheid tussen de meerderheid aan vrouwen blijven mannen opvallen. Media spelen een rol in de vorming van de vaak beladen denkbeelden. Tegelijkertijd staan er mannen op die werken als pedagogisch professional en het belang van mannen in de kinderopvang uitdragen.

Kinderen leren met hun lijf. Rollen, klimmen, rennen, springen: het zijn geen tussendoortjes, maar bouwstenen voor motorische, sociale en cognitieve ontwikkeling. Toch blijkt in de kinderopvang dat er niet altijd genoeg tijd en ruimte is voor beweging.

De kracht van meertaligheid is inmiddels wetenschappelijk onderbouwd. Kinderen die meerdere talen horen en spreken, trainen hun hersenen in flexibiliteit en schakelen moeiteloos tussen contexten. Los van het cognitieve voordeel heeft taal ook een sociale functie. Op de Taalparades van Drongo leren kinderen spelenderwijs en voelen ouders zich gezien omdat hun moedertaal klinkt in de publieke ruimte.

Bij KinderRijk is natuur geen bijzaak. Op alle kinderdagverblijf-locaties van KinderRijk vind je een natuurtuin: een plek waar kinderen vrij kunnen ontdekken, bewegen en beleven. De natuurtuin is er voor ieder kind en voor iedere collega. Want wie zich buiten laat verrassen, groeit mee.

In het kader van het aanbieden van risicovol en uitdagend spel heeft een team van beleidsmedewerkers en pedagogisch professionals van Stichting KinderRijk gebrainstormd over hoe kinderen op de buitenschoolse opvang (bso) meer kunnen bewegen, ontdekken en vooral plezier maken binnen uitdagend spel.

Op elke groep zit wel een kind dat iets extra’s van je vraagt. Waar je met sommige kinderen meteen aansluiting hebt, is het bij anderen soms een ware zoektocht. Sommige groepen lijken zelfs vol te zitten met kinderen die extra aandacht nodig hebben. Het vraagt geduld en professionaliteit juist met hen te kunnen omgaan, en daarbij kan dit ervoor zorgen dat je meer werkdruk ervaart.

De meeste kinderen leren vanzelf praten. In elke peutergroep zit echter gemiddeld één kind met een taalontwikkelingsstoornis (TOS), een neurocognitieve stoornis. Kinderen met TOS hebben ondanks een normale intelligentie minder aanleg voor taalverwerving. Hoe kun je deze kinderen in de opvang zo goed mogelijk begeleiden?

Creatief bezig zijn gaat niet over het eindresultaat. Het is een proces waarbij het kind leert zich te uiten en te ontwikkelen. Wanneer kinderen kunnen experimenteren met expressie en toepassingen, ontstaat er ruimte voor creatieve processen. Hierdoor leren kinderen nieuwe toepassingen gebruiken en probleemoplossend denken. Het stimuleert zelfvertrouwen en zelfstandigheid. Met ruimte voor deze reis en het experimenteren bestaat er geen falen!

Elk kind verdient een succesvolle start in het leven. Pedagogisch medewerkers spelen hierin een sleutelrol: zij creëren een veilige en stimulerende omgeving waarin álle kinderen zich kunnen ontwikkelen. Dat is essentieel om achterstanden te verkleinen en een inclusieve samenleving te bouwen.

Gasthoofdredacteur Stichting KinderRijk, bestel hier direct. 

De functie van pedagogisch beleidsmedewerker en coach is een relatief nieuw vak in de kinderopvang. Deze rol is in het leven geroepen om de pedagogische kwaliteit in de kinderopvang centraal te stellen en staat zodoende in dienst van de pedagogiek.

Het ontwikkelpad kinderopvang laat alle mogelijkheden over werken binnen de kinderopvang zien. Het is een gids door de wereld van functies, opleidingen en groeikansen in kinderopvang. Of mensen nu nieuwsgierig zijn naar werken met kinderen, al actief zijn in de sector of verantwoordelijk zijn voor personeelsontwikkeling – het ontwikkelpad laat in één overzicht zien hoe medewerkers of nieuwkomers kunnen starten, overstappen of doorgroeien.

Als een kinderopvang en een basisschool samen een kindcentrum worden, vraagt dat om afstemming en afspraken. Hiervoor zijn heel veel goede voorbeelden en materialen beschikbaar.

Het consortium LKK (Landelijke Kwaliteitsmonitor Kinderopvang), bestaande uit de Universiteit Utrecht en Sardes, voert jaarlijks een kwaliteitsmeting uit in de kinderopvang in opdracht van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Dit gebeurt sinds 2017. Het ministerie van SZW heeft nu besloten de kwaliteitsmetingen in de komende vier jaar voort te zetten. Tot in 2029, met een verlenging van nog eens twee jaar.

Steeds meer scholen gebruiken spelelementen om lessen leuker en actiever te maken. Leerlingen reageren daar verrassend goed op. Zodra leren voelt als een spel blijven ze langer betrokken en gaan ze sneller aan de slag. Denk aan een digitale omgeving waar je stappen maakt, iets kunt winnen of een uitdaging krijgt. Het klinkt simpel, maar het werkt omdat het leren minder zwaar voelt en meer lijkt op iets wat je uit jezelf zou doen. Een typecursus van Typetuin is daar een goed voorbeeld van, omdat kinderen door het speelse karakter bijna vergeten dat ze nieuwe vaardigheden oefenen.

''Het boek is heel praktisch voor pedagogisch medewerkers. Denk aan tips over hoe je voorlezen aan kunt pakken, hoe je goede boeken kiest en hoe je om kunt gaan met meertaligheid.
Ook in dit boek wordt meertaligheid gelukkig gezien als meerwaarde en niet voor een tekort voor het leren van een tweede taal. Er staan goede tips in om hier mee om te gaan."

Nauwelijks oog voor papa en mama, maar alleen voor jou. Bij binnenkomst valt Luuk (3) je direct in de armen. Hij is blij om je te zien, hoe anders is dit twee dagen later. Luuk is ontroostbaar en boos, het liefst wil hij bij zijn ouders blijven.

Een kinderkamer is veel meer dan alleen een plek om te slapen. Een goed ingerichte kamer draagt bij aan de ontwikkeling van een kind én het gevoel van veiligheid. In dit artikel ontdek je waarom een fijne kinderkamer zo belangrijk is en krijg je praktische tips over hoe je deze inricht.

De landelijke kwaliteitsmonitor kinderopvang (LKK) heeft een aantal factsheets ontwikkeld, onder meer over samenwerking met ouders. Goede samenwerking, ook wel pedagogisch partnerschap met ouders genoemd, is belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen en de kwaliteit van de kinderopvang. Bij pedagogisch partnerschap delen ouders en medewerkers hun kennis en ideeën over wat het beste werkt voor het welzijn en de ontwikkeling van het kind.

Voor een jonge baby is een veilige, rustige omgeving essentieel. Maar ook ouders of verzorgers hebben rustmomenten nodig om goed te kunnen zorgen. In dit artikel lees je hoe een babyfoon met camera kan bijdragen aan een veilige situatie voor het kind én gemoedsrust voor de ouder. Het is een praktisch hulpmiddel dat rust, overzicht en vertrouwen biedt in het dagelijks leven met jonge kinderen.

De Kinderboekenweek is begonnen! Dit jaar is het thema "Vol avontuur!". 

De Kinderboekenweek vindt plaats van 1 tot en met 12 oktober 2025 en richt zich op spannende reizen, magische ontdekkingen en verhalen die de fantasie prikkelen. Daarom onder andere aandacht voor het avontuur van Alfje, het letterbeest. Dit boek, dat rijk geïllustreerd is voor kinderen van 3 tot en met 7 jaar, inspireert tot het leren van letters en tot lezen. 

Het enthousiasme is groot: een groep vol pedagogisch professionals, onderzoekers, atelier-pedagogen en kunstenaars reist mee naar Reggio Emilia. Beelden, presentaties en workshops in schooltjes en ateliers inspireren je tot vernieuwend pedagogisch denken. De voorbereidingsdag is 4 oktober: mis het niet! Na afloop van de reis reflecteren we op Perron 07: het Sporen van Reggio schooltje in Den Haag. Er zijn nog enkele plekken beschikbaar.

Vernieuwd protocol Veilig Slapen sectorbrede standaard
De laatste jaren is er sprake van een toename van wiegendood; er is sprake van een stijging van ruim 50% meer dan het gemiddelde van de jaren daarvoor. Ook in de kinderopvang komt wiegendood voor, zelfs iets vaker dan in de thuissituatie. De impact hiervan is groot voor alle betrokkenen. Meer kennis, bewustwording en eenduidige afspraken zijn nodig om risico op wiegendood te verkleinen en ouders en professionals beter te ondersteunen.

Eerste ‘Week van Veilig Slapen’ benadrukt belang van kennis en preventie Het aantal gevallen van wiegendood in Nederland is schrikbarend gestegen, zonder dat het aantal geboorten evenredig toenam. In 2022, 2023 en 2024 overleden respectievelijk 36, 41 en 37 baby’s plotseling en zonder duidelijke oorzaak – ruim 50% meer dan het gemiddelde van de 10 jaar daarvoor. BOinK, de Belangenvereniging van Ouders in de Kinderopvang, de Vereniging Ouders van Wiegedoodkinderen en VeiligheidNL, luiden de noodklok. Met de eerste editie van de Week van Veilig Slapen (22 t/m 26 september 2025) vragen zij extra aandacht voor preventie van wiegendood en het belang van veilig slapen.

Op 18 september vieren we de Dag van de Pedagogisch Professional. Een dag om stil te staan bij het waardevolle werk dat jíj elke dag doet in de kinderopvang. Want eerlijk is eerlijk: zonder jullie, geen kinderopvang.

Op 18 september 2025 is het de Dag van de Pedagogisch Professional. Die dag wordt gevierd met de landelijke stoepkrijtactie Krijt voor Kracht! Overal in Nederland krijten kinderopvangprofessionals samen met kinderen de stoepen en pleinen. Met deze actie willen de organisatoren aandacht vragen voor het personeelstekort in de kinderopvang, benadrukken hoe belangrijk kinderopvang is voor de ontwikkeling van kinderen en alle pedagogisch professionals en gastouders in het zonnetje zetten.

Het consortium landelijke kwaliteitsmonitor kinderopvang (LKK) heeft de resultaten gepubliceerd van de nieuwste jaarlijkse meting (LKK 2024) naar de kwaliteit van kinderopvang in Nederland. De meting laat ‘een stevige sector’ zien, ondanks de uitdagingen van de afgelopen jaren. De emotionele kwaliteit blijft hoog, ook internationaal gezien. Wel neemt de druk op de sector toe, vooral in de buitenschoolse opvang.

Ontdek hoe jij nog gerichter kunt afstemmen met de deeltijdopleider Ecologische Pedagogiek van de HU.

KIDDO is sinds kort ook te vinden op Instagram. Hier vind je niet alleen nieuws, boekentips en verhalen uit het omvangrijke archief van 25 jaar KIDDO, maar ook (gratis) activiteiten voor op jouw groep. Of de kinderen nu 1 of elf zijn, er is voor ieder wat wils! 

Klik hier om KIDDO te volgen op Instagram.